Η ζήλεια μεταξύ των αδερφών μπορεί να προκύψει από την πρώτη στιγμή που το νεογέννητο μικρότερο παιδί έρθει σε επαφή με το μεγαλύτερο, μπορεί όμως να προκύψει κάποια άλλη στιγμή στη ζωή των παιδιών είτε από το μικρότερο προς το μεγαλύτερο, είτε αντίστροφα, είτε αμοιβαία.
Και ενώ εμείς σαν γονείς δίνουμε καθημερινά τον καλύτερό μας εαυτό στα παιδιά μας εκείνα νιώθουν μεταξύ τους ζήλια και μας απογοητεύουν. Ο δεσμός που ελπίζαμε να δημιουργήσουμε ανάμεσα στα αδέρφια μπορεί και να υπάρχει, όμως το έντονο συναίσθημα της ζήλιας δεν τον αφήνει να αναπτυχθεί και να εξελιχθεί.
Ενδέχεται λοιπόν όταν είναι μόνα να παίζουν καλά και να μοιράζονται τα αντικείμενά τους , όταν όμως είναι μαζί μας να συμπεριφέρονται ανταγωνιστικά, διεκδικώντας περισσότερη από την προσοχή ή/και τον χρόνο μας.
Πώς θα σταματήσουμε την αδερφική ζήλια;
Σίγουρα σκεφτόμαστε αν υπάρχει τρόπος να σταματήσουμε την αδερφική ζήλια. Η αλήθεια είναι ότι μπορούμε να κάνουμε αρκετές κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Ας δούμε μερικές:
Ενθαρρύνουμε το πρώτο μας παιδί να γίνει ένα σωστό μεγάλο αδερφάκι
Αφού εντοπίσουμε και διορθώσουμε τη δική μας συμπεριφορά που ενδεχομένως προκάλεσε αισθήματα ζήλιας στο μεγάλο μας παιδί, ενθαρρύνουμε τη θετική του συμπεριφορά προς το μικρότερο αδερφάκι του κάθε φορά που την εκδηλώνει. Η τακτική της επιβράβευσης της θετικής συμπεριφοράς είναι πολύ πιο αποτελεσματική από τις επιπλήξεις για την κακή συμπεριφορά.
Ενθαρρύνουμε τη συνεργασία και περιορίζουμε τον ανταγωνισμό
Προσπαθούμε να απασχολήσουμε τα παιδιά μας με τρόπο ώστε να καταλάβουν την αξία της αδερφικής συνεργασίας. Μπορούμε να τους αναθέσουμε ένα καθήκον που οφείλουν να εκτελέσουν σε συνεργασία, σε ένα προκαθορισμένο χρονικό διάστημα και να ανταμειφθούν για αυτό π.χ. να μαζέψουν τα παιχνίδια τους. Έτσι ο ανταγωνιστής τους παύει να είναι ο αδερφός/ αδερφή τους. Ανταγωνιστής πλέον θα είναι ο χρόνος και θα πρέπει να συνεργαστούν για να κερδίσουν το βραβείο τους. Ακόμα, μπορούμε να παίξουμε μαζί τους επιτραπέζια ή ηλεκτρονικά παιχνίδια βάζοντάς τα στην ίδια ομάδα (πχ. παιδιά εναντίον γονέων) καλλιεργώντας μεταξύ τους κλίμα συνεργασίας.
Προσπαθούμε να μην αφήνουμε κανέναν «απέξω»
Ακόμα και αν λόγω συνθηκών επιβάλλεται να έχουμε την προσοχή μας στραμμένη σε ένα από τα παιδιά μας (π.χ. θηλάζουμε ή ένα από τα αδερφάκια είναι άρρωστο) προσπαθούμε να αφιερώσουμε έστω και λίγο από τον χρόνο μας και στο άλλο μας παιδί, αρκεί να καταλάβει ότι ο χρόνος αυτός είναι αποκλειστικά δικός του. Για παράδειγμα, την ώρα που θηλάζουμε το μικρό μας μιλάμε στο άλλο μας παιδί, διηγούμαστε μια ιστορία ή το βράδι πριν πάει για ύπνο μένουμε για λίγο μαζί του, του διαβάζουμε παραμύθι ή συζητάμε.
Καλλιεργούμε την αυτοεκτίμηση των παιδιών μας
Μαθαίνοντας στα παιδιά μας ότι ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και τονίζοντας τα χαρακτηριστικά του καθένα που τον κάνουν τόσο ξεχωριστό, χτίζουμε την αυτοεκτίμηση των παιδιών μας και τα βοηθάμε να νιώθουν αυτοπεποίθηση. Έτσι δεν θα επιζητούν συνεχώς να μας τραβούν την προσοχή ούτε θα απογοητεύονται όταν ο αδερφός ή η αδερφή τους πετύχει κάτι καλό και τον/την επαινέσουμε.
Δεν συγκρίνουμε τα αδέρφια μεταξύ τους
Καθένα από τα παιδιά μας έχει διαφορετική προσωπικότητα και πρέπει να αποδεχτούμε πως η πορεία και η εξέλιξή τους θα είναι διαφορετική. Για αυτό και δεν έχει κανένα νόημα να κάνουμε συγκρίσεις, πόσο μάλλον να τις αναφέρουμε ή ακόμα και να τις υπονοούμε μπροστά τους. Τονίζουμε τα καλά στοιχεία του καθενός με σκοπό την περεταίρω ανάπτυξή τους και αποδεχόμαστε όσα δεν μπορούμε να αλλάξουμε.
Ενθαρρύνουμε την ενσυναίσθηση
Η ενσυναίσθηση είναι μια δεξιότητα που αναπτύσσεται σταδιακά στα παιδιά, με τη βοήθειά μας. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να μάθουμε στα παιδιά μας πώς η συμπεριφορά τους επηρεάζει τους άλλους, θετικά ή αρνητικά. Για παράδειγμα, αν εκδηλώσουν άσχημη συμπεριφορά απέναντι στο αδερφάκι τους, σε εμάς ή σε κάποιο άλλο πρόσωπο πρέπει να τα ρωτήσουμε «Πώς θα ένιωθες εσύ αν…» ή αντίστροφα αν εκδηλώσει μια καλή συμπεριφορά πρέπει να το επαινέσουμε και να του πούμε ότι έκανε κάποιον να νιώσει όμορφα. Τα παιδιά θυμούνται πώς ένιωσαν, ιδιαίτερα σε δυσάρεστες για αυτά στιγμές. Έτσι, όταν το παιδί μας στενοχωρήσει κάποιον άλλον μπορούμε να του θυμίσουμε πώς ένιωσε εκείνο σε μια αντίστοιχη στιγμή. Με αυτόν τον τρόπο, μέρα με τη μέρα θα καλλιεργήσει τη δεξιότητα της ενσυναίσθησης.
Τους δείχνουμε καθημερινά την απεριόριστη και άνευ όρων αγάπη μας
Τα παιδιά πρέπει από μικρά να καταλάβουν ότι δεν χρειάζεται να κάνουν κάτι για να κερδίσουν την αγάπη μας. Είμαστε οι γονείς τους και είναι τα παιδιά μας. Κανένας δεσμός δεν είναι πιο ισχυρός για αυτό και πρέπει να νιώθουν πάντα ασφάλεια και σιγουριά στο στενό οικογενειακό τους περιβάλλον.
