Διατροφολογικές Διαταραχές παίδων και εφήβων
Σίσσυ Νίκα Δημοσιογράφος
Οι Διατροφικές Διαταραχές (ΔΔ) έχουν πάρει διαστάσεις πανδημίας και το περίεργο είναι ότι όλο και πιο μικρές ηλικίες να νοσούν. Ακόμη και παιδιά 9 και 10 ετών.
Για να τις νικήσουμε, θα πρέπει να τις καταλάβουμε.
Η Δρ. Μαρία Τσιάκα, Πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Διατροφικών Διαταραχών έχει αφιερώσει τη ζωή της στην αντιμετώπιση των ΔΔ, τόσο σε σχέση με τη θεραπεία, όσο και με την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση.
Αξίζει να δούμε τα αποτελέσματα της έρευνας που διεξήγαγε σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας σχετικά με τους γονείς ασθενών.
Πόσο επηρεάζει η νόσος την ψυχική τους κατάσταση αλλά και τη στάση τους απέναντι στα παιδιά τους;
Λειτουργούν βοηθητικά ή άθελά τους συντηρούν τη νόσο;
H γνώση είναι δύναμη και είναι κρίσιμο όλοι να είμαστε ενήμεροι για μια τόσο σοβαρή κατάσταση.
Έρευνα για τις διατροφικές διαταραχές. Ποιος ο ψυχολογικός αντίκτυπος των γονιών και η στάση τους απέναντι στη νόσο; |
| Το 70,8% των μητέρων ατόμων που πάσχουν από κάποια διαταραχή πρόσληψης τροφής παρουσιάζει από ήπια έως πολύ σοβαρά συμπτώματα κατάθλιψης, ενώ περίπου 1 στους 3 πατέρες γίνεται άθελά του επικριτικός απέναντι στο παιδί του. |
| Αυτά είναι μόνο κάποια από τ’ αποτελέσματα που προέκυψαν από πρόσφατη έρευνα – την πρώτη ανάλογη που πραγματοποιείται στην Ελλάδα και παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του 1ου Πανελληνίου Συνεδρίου για τις Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής που διοργάνωσε ο Σύλλογος «Επιστρέφω». |
Σκοπός της έρευνας ήταν να διερευνηθεί: |
| Ο ψυχολογικός αντίκτυπος που έχουν οι διατροφικές διαταραχές σε γονείς-μητέρες και πατέρες-ατόμων που νοσούν. |
| Η στάση τους (κριτική – υπερεμπλοκή ή υπερπροστατευτικότητα) απέναντι στον ασθενή. |
| Μελετήθηκε η σύνθεση των παραπάνω παραγόντων και πώς οι γονείς εγκλωβίζονται στον φαύλο κύκλο της νόσου. |
Το δείγμα της έρευνας
|
| Το παραπάνω δείγμα αντιστοιχεί σε 49 ασθενείς, εκ των οποίων 91,8% γυναίκες και 8,2% άντρες, με μέσο όρο ηλικίας τα 19,42 έτη. Το 51% έχει διαγνωστεί με Νευρική Ανορεξία περιοριστικού τύπου, το 36,7% με Νευρική Ανορεξία βουλιμικού/ εκκαθαριστικού τύπου, το 2% με άτυπη νευρική ανορεξία, το 6,1% με νευρική βουλιμία και το 4,1% με Διαταραχή Επεισοδιακής Υπερφαγίας.
Ο μέσος όρος στην ασθένεια ήταν 4 έτη και 3 μήνες-δηλαδή πρόκειται για χρόνιους ασθενείς. |
Αποτελέσματα |
| Σχετικά με τον ψυχολογικό αντίκτυπο που έχουν οι διατροφικές διαταραχές σε μητέρες και πατέρες ατόμων που νοσούν φάνηκε ότι: Μητέρες To 70,8% δήλωσαν ότι παρουσιάζουν από ήπια ως πολύ σοβαρά συμπτώματα κατάθλιψης, το 50% άγχους το 62.5% στρες Στους πατέρες τα αντίστοιχα ποσοστά είναι: 36.4% κατάθλιψη 28.3% άγχος 31.3% στρες. |
Ποια είναι όμως η στάση που κρατούν οι γονείς απέναντι στα νοσούντα παιδιά τους;Aξίζει να σημειωθεί ότι ήταν πολύ υψηλά τα ποσοστά υπερεμπλοκής και υπερπροστατευτικότητας. Πιο συγκεκριμένα ποσοστό 72.9% από τις μητέρες που ερωτήθηκαν λειτουργούν κατ’ αυτόν τον τρόπο. Με ποσοστό 54,2% να επιδεικνύει επικριτική στάση απέναντι στο παιδί τους. Ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στην περίπτωση των πατέρων να είναι 57,5%, ενώ το 51,5% να επιδεικνύει επικριτική στάση. |
Ποια ήταν τα συμπεράσματα της έρευνας; |
| Από την έρευνα προέκυψε ότι οι γονείς, τόσο οι μητέρες όσο και οι πατέρες, σε πολύ υψηλό ποσοστό, καταφεύγουν σε συμβιβαστικές συμπεριφορές.
Βιώνουν άγχος, ενοχή και ανησυχία για τον ασθενή και προσπαθούν ν’ αποφύγουν οτιδήποτε θεωρούν πως θα τον επιβαρύνει. Κάπως έτσι, καταλήγουν ν’ ακολουθούν τους κανόνες και τα αιτήματά των παιδιών τους. Για παράδειγμα, περπατούν μαζί του χιλιόμετρα, αγοράζουν μόνο τα «σωστά» δημητριακά κτλ. |
| Από την άλλη, ο γονιός που λειτουργεί με υπερπροστατευτικότητα κατακλύζεται από υψηλό άγχος για τον ασθενή, εξαιτίας του φόβου ότι θα πεθάνει ή ότι εκείνος θα πει το λάθος πράγμα και θα τα κάνει όλα χειρότερα.
Έτσι, αποφεύγει οποιαδήποτε πιθανή αναστάτωση ή άγχος, προσπαθώντας συνεχώς να ικανοποιήσει όλες τις απαιτήσεις, είτε αυτές είναι λογικές είτε παράλογες προερχόμενες από τη διατροφική διαταραχή. Αναπόφευκτα λοιπόν υιοθετεί μη βοηθητικές συμπεριφορές και γίνεται υπερβολικά υποστηρικτικός προς στην ίδια την ασθένεια. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην αφήνει χώρο στον ασθενή να αντιληφθεί το κόστος του να παραμένει στη νόσο. |
| Ο γονιός που έχει κριτική στάση συχνά κάνει επικριτικά σχόλια και γίνεται εχθρικός προς τον ασθενή στην προσπάθειά του να ελέγξει τη νόσο, δίνοντας συμβουλές και επιχειρηματολογώντας.
Μάλιστα λόγω του υψηλού άγχους για την υγεία του ασθενή, προσπαθεί ν’ ανακτήσει τον έλεγχο της κατάστασης του παιδιού του και να βάλει τα πράγματα σε σειρά. Τελικά, χάνει την ψυχραιμία του – πολλές φορές δεν μιλάει ο ασθενής αλλά η ασθένεια – και θεωρεί υπεύθυνο το παιδί για τη νόσο. Άλλες φορές, επιστρατεύει λογικά επιχειρήματα, πιστεύοντας ότι με αυτό τον τρόπο θα αναχαιτιστεί η νόσος. Αυτή είναι μια ακόμη μη βοηθητική συμπεριφορά από την οποία η μόνη κερδισμένη είναι η νόσος. |
| Ένα επιπλέον ενδιαφέρον εύρημα, το οποίο αφορά τους πατέρες είναι ότι όσο υψηλοτέρα επίπεδά στρες έχουν, τόσο περισσότερο υιοθετούν επικριτική αλλά και υπερπροστατευτική στάση. |
| Τα αποτελέσματα της έρευνας επιβεβαιώνουν και υπογραμμίζουν την αναγκαιότητα εμπλοκής των γονιών στη διαχείριση και θεραπεία.
Οι οικογένειες είναι μέρος της λύσης, όχι το πρόβλημα. Είναι τα μάτια των θεραπευτών στο σπίτι. Χωρίς την εμπλοκή τους, οι πιθανότητες ίασης μειώνονται δραματικά. |
| Οι διαπροσωπικοί παράγοντες, όπως το άγχος, το στρες, τα καταθλιπτικά συμπτώματα των γονιών ενισχύουν την υπερπροστατευτικότητα και την επικριτική στάση, και σε συνδυασμό με τις συμβιβαστικές συμπεριφορές μπορεί να παίξουν σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της νόσου.
Eίναι βέβαιο ότι η εκπαίδευση των γονιών θα μειώσει τις δυσκολίες και θα τους ενδυναμώσει έναντι στην ασθένεια. Για να υπάρξει αποτέλεσμα θα πρέπει οι ίδιοι οι γονείς εκτός από τους ειδικούς επιστήμονες διατροφολόγους ή γιατρούς θα πρέπει να ζητήσουν τη συνδρομή των ψυχολόγων για δική τους στήριξη και καλύτερη αντιμετώπιση των παιδιών τους που νοσούν από διατροφικές διαταραχές κάθε είδους. |
 έχουν πάρει διαστάσεις πανδημίας και όλο και πιο μικρές ηλικίες να νοσούν. Ακόμη και παιδιά 9 και 10 ετών.){kind=link}