Το σερφάρισμα, τα streaming πολυμέσα, οι εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης και το online gaming είναι καλώς ή κακώς αναπόσπαστο κομμάτι της σύγχρονης καθημερινότητας των παιδιών και βασικό χαρακτηριστικό αυτής της νέας ψηφιακής εποχής.
Όπως είναι λογικό, αυτή η εντονότερη ενασχόληση ακόμη και των ανηλίκων με το διαδίκτυο προκαλεί άγχος και εκνευρισμό σε αρκετούς γονείς. Αν και όλοι αντιλαμβάνονται και τα θετικά που αυτό φέρνει, σαφώς υπάρχει ανησυχία για μία σειρά θέματα.
Φυσικά, αυτός ο προβληματισμός ενισχύεται από τις συνεχείς αλλαγές του τεχνολογικού τοπίου, αλλά και από το γεγονός ότι δεν νιώθουν όλοι ιδιαίτερα άνετοι με τις ψηφιακές τους δεξιότητες.
Σε κάθε περίπτωση, δεν χρειάζεται πανικός και απλές πρακτικές και συμβουλές μπορούν να προστατέψουν τα παιδιά μας.
Η σημασία του ανοιχτού και ειλικρινή διαλόγου
Όχι μόνο για τα θέματα του διαδικτύου, αλλά γενικότερα, είναι συνετό να έχεις ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας με τα παιδιά και συχνά να ανταλλάσσεις απόψεις. Αυτό καλό είναι να γίνεται με ειλικρίνεια, χωρίς υπερβολές και με ισορροπημένη προσέγγιση. Δηλαδή, να αναφέρεις τα θετικά και τα αρνητικά, να εξηγείς τι είναι σωστό και τι πιθανά επικίνδυνο και ύστερα να βοηθάς το παιδί να αξιοποιήσει την τεχνολογία εποικοδομητικά. Δηλαδή, χρησιμοποιήστε το ίντερνετ μαζί. Επίσης, προσπάθησε να μάθεις για τις online συνήθειές του, αλλά και για τις αγαπημένες εφαρμογές και ιστοσελίδες του.
Οι απαραίτητοι κανόνες
Τα παιδιά χρειάζονται κανόνες που να τηρούνται με παιδαγωγικό τρόπο και τελικά να θέτουν τα όρια. Για αυτό λοιπόν, ξεκαθαρίζεις από την αρχή τον τρόπο χρήσης της τεχνολογίας και τον λόγο για αυτό. Ειδικότερα, ορίζεις τις ώρες καθημερινής ενασχόλησης, αλλά και τον τρόπο (π.χ. όχι την ώρα του φαγητού). Ακόμη, το σωστό είναι οι υπολογιστές και οι άλλες ηλεκτρονικές συσκευές να χρησιμοποιούνται σε χώρους κοινόχρηστους (και όχι στα δωμάτια των παιδιών), ενώ κινητό θα πρέπει να έχει ένα παιδί από μία κατάλληλη ηλικία και μετά (ανάλογα και με τον χαρακτήρα και την ανάπτυξή του και σίγουρα όχι πριν τα 13).
Γραπτή οικογενειακή συμφωνία
Όσο και αν ακούγεται περίεργο, μία πολύ αποτελεσματική μέθοδος είναι η κυριολεκτική γραπτή δέσμευση/ συμφωνία με τους όρους χρήσης και τις υποχρεώσεις του παιδιού! Υπάρχουν σχετικά πρότυπα στο ίντερνετ που μπορείς να κατεβάσεις…
Δώσε το σωστό παράδειγμα
Βέβαια, το πιο σημαντικό είναι το να είσαι εσύ το «καλό παράδειγμα». Άλλωστε, είναι γνωστό ότι τα παιδιά δεν ακούν τόσο τις συμβουλές, όσο ασυνείδητα αντιγράφουν τους γονείς! Οπότε, εσύ πρέπει να τηρείς κανόνες, να προστατεύεις τα προσωπικά σου δεδομένα και να μην «κολλάς» με τις ώρες π.χ. στο Instagram!
Αξιοποίησε τα διαθέσιμα εργαλεία
Ευτυχώς, υπάρχουν πολλά και συχνά δωρεάν εργαλεία ώστε να διαχειριστείς τις συσκευές και τη σύνδεση των παιδιών σου. Τα πιο δημοφιλή από αυτά είναι οι εφαρμογές γονικού ελέγχου (parental control apps), οι οποίες είναι διαθέσιμες σε όλα τα λειτουργικά και σε βοηθούν ώστε να αποκλείσεις ακατάλληλο περιεχόμενο, αλλά και να ορίσεις ωράριο χρήσης.
Ειδικά για θέματα Ιδιωτικότητας
Με συχνές προτροπές, παραδείγματα, αλλά και ταυτόχρονη χρήση του ίντερνετ εξήγησε και δείξε στο παιδί τους παρακάτω κανόνες και συμβουλές:
- Δεν πιάνω κουβέντα με αγνώστους για κανέναν λόγο.
- Δεν δίνω στοιχεία που δεν χρειάζεται να ξέρουν άλλοι, όπως διεύθυνση κατοικίας, τηλέφωνο και ηλικία.
- Οι φωτογραφίες και τα βίντεο μπορούν να αποκαλύψουν πολλά, οπότε δεν ανεβάζω συχνά και αν τελικά πρέπει να ποστάρω δεν το κάνω άμεσα και χωρίς επιπλέον έλεγχο…
- Κάνω τις σωστές ρυθμίσεις ιδιωτικότητας σε κάθε app και ειδικά στα social media, ώστε να μην έχουν όλοι πρόσβαση σε καθετί που ανεβάζω στο λογαριασμό μου (όχι δημόσια προσβάσιμες πληροφορίες).
- Αποφεύγω τους διαγωνισμούς και κληρώσεις, ενώ γενικά δεν δίνω τα στοιχεία μου χωρίς πρώτα να είμαι σίγουρος ότι υπάρχει πραγματικά καλός λόγος και αξιοπιστία (αυτό ισχύει και στις online αγορές).
- Καλό είναι να τσεκάρω τα δικαιώματα (permission) και την λειτουργικότητα των εφαρμογών που θέλω να κατεβάσω στο κινητό ή τάμπλετ ειδικά αν είναι δωρεάν (π.χ. γιατί μία αριθμομηχανή να θέλει πρόσβαση στα έγγραφά μου;).
- Προσέχω που σχολιάζω και που γράφω (ειδικά αν είναι δημόσιος χώρος).
- Χρησιμοποιώ δυνατούς και αξιόπιστους κωδικούς.
- Δεν εμπιστεύομαι δημόσια δωρεάν δίκτυα ή κοινόχρηστους υπολογιστές. Επίσης, μαθαίνω να αποσυνδέομαι (sign/ log out).
- Χρησιμοποιώ την ιδιωτική περιήγηση στον φυλλομετρητή.
Τέλος, όσο αξιόλογο και αν είναι το διαδίκτυο, βοήθησε το παιδί να βρει και άλλα ενδιαφέροντα που δεν σχετίζονται άμεσα με την τεχνολογία. Αυτό θα βοηθήσει συνολικά.
