Ένα ερώτημα που απασχολεί πολλούς γονείς είναι ποια ηλικία είναι η κατάλληλη για ένα παιδί για να ασχοληθεί με τον επαγγελματικό προσανατολισμό του. Το πρόβλημα προκύπτει κυρίως στο λύκειο όπου τα παιδιά υποχρεούνται να επιλέξουν κατεύθυνση και να πάρουν κάποιες αποφάσεις σε συγκεκριμένη περίοδο αφού το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι έτσι δομημένο.
Είναι όμως ρεαλιστικό να περιμένουμε από έναν έφηβο να λάβει αποφάσεις για το μέλλον τους ως ενήλικας; Αν κάνεις μια αναδρομή στην δική σου πορεία και αναλογιστείς τι σκέψεις έκανες στην εφηβεία σου, τι σπούδασες και τελικά τι επάγγελμα ακολούθησες, θα δεις ότι τα πράγματα δεν ήταν τόσο απλά. Ίσως στην πορεία να ασχολήθηκες με κάτι διαφορετικό από τις σπουδές σου, ίσως να άλλαξες αρκετά επαγγέλματα, ίσως να μην είσαι ευχαριστημένος με τις επιλογές σου.
Μια δύσκολη απόφαση
Καταλαβαίνεις λοιπόν ότι μια απόφαση της εφηβείας και πιο συγκεκριμένα στα χρόνια του λυκείου, δεν είναι μονόδρομος. Είναι δεδομένο ότι τα παιδιά δεν έχουν την ωριμότητα να αποφασίσουν για το μέλλον τους αλλά θα πρέπει να το κάνουν τώρα και ίσως αρκετές φορές στο μέλλον.
Στα χρόνια του δημοτικού τα παιδιά αντιμετωπίζουν την επιλογή του επαγγέλματος με βάση το συναίσθημα ή επηρεάζονται από άτομα του κοντινού περιβάλλοντος. Αλλάζουν συχνά γνώμη για το επάγγελμα του μέλλοντος και κάνουν όνειρα για τον μέλλον τους.
Στην εφηβεία η επιλογή κατεύθυνσης που θα καταλήξει σε σχολές που θα οδηγήσουν στο μελλοντικό του επάγγελμα γίνεται με πιο πρακτικό τρόπο. Βασίζονται στα βιώματά τους, στα επαγγέλματα που ασκούν πρόσωπα του κοντινού περιβάλλοντος ή βάσει προβλέψεων για τα επαγγέλματα του μέλλοντος. Επειδή όμως κανείς δε γνωρίζει τι θα συμβεί το μέλλον, το πιο αξιόπιστο κριτήριο είναι η αγάπη και το μεράκι.
Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου στην επιλογή του;
Το πρώτο βήμα είναι να ακούσεις το παιδί σου. Ρώτησέ το τι πραγματικά το ενδιαφέρει και προσπάθησε να καταλάβεις τις σκέψεις του. Ενθάρρυνέ το να κάνει ερωτήσεις, να εκφράσει τις αντιρρήσεις του και να εξετάσει εναλλακτικές λύσεις. Άφησε το να αποφασίσει μόνο του ποιες σχολές θα δηλώσει και μην το επηρεάζεις με βάση τα δικά σου θέλω.
Μάθε στο παιδί σου να αναγνωρίζει τις δυνατότητές του αλλά και τις αδυναμίες του. Να καταλάβει ότι και λάθος επιλογή να κάνει δεν χρειάζεται να απογοητευτεί. Ακόμα και οι αποτυχίες αποτελούν βήματα στη ζωή ενός ανθρώπου και θα μάθει μέσα από αυτές.
Προέτρεψε το παιδί σου να μιλήσει με φίλους και γνωστούς από διάφορους επαγγελματικούς χώρους, ώστε να μάθει τον τρόπο δουλειάς, το πως γίνονται οι προσλήψεις, τις δεξιότητες που πρέπει να αναπτύξει, τα ωράρια εργασίας και γενικά τα αρνητικά και τα θετικά των επαγγελμάτων.
Μπορούν ακόμα να αναζητήσουν πληροφορίες από το διαδίκτυο για διάφορα επαγγέλματα, ή να συμμετέχουν σε ημερίδες ενημέρωσης που διοργανώνουν διάφορα πανεπιστήμια.
Τέλος, μπορείς να κανονίσεις μια επίσκεψη σε έναν ειδικό σύμβουλο επαγγελματικού προσανατολισμού, ο οποίος θα κάνει διάγνωση της επαγγελματικής προσωπικότητας του εφήβου μέσα από εξειδικευμένα τεστ και θα τον βοηθήσει στην επιλογή του. Αυτό μπορεί να γίνει στην ηλικία των 15-16 ετών που ο έφηβος έχει δει τα μαθήματα του λυκείου και μπορεί να κάνει μια πρώτη αυτοαξιολόγηση των ενδιαφερόντων και των κλίσεων του. Βέβαια να έχεις πάντα στο νου ότι ποτέ δεν είναι αργά για κάποιον να ανακαλύψει το ιδανικό για εκείνον επάγγελμα, ωστόσο αν το κάνει στην εφηβεία θα οργανώσει καλύτερα το επαγγελματικό του μέλλον.
Σε κάθε περίπτωση μείνε δίπλα στο έφηβο παιδί σου και αντιμετώπισε όλη τη διαδικασία με υποστηρικτική διάθεση και κατανόηση.
