Όλο και πιο συχνά ακούμε τελευταία για ανακύκλωση τροφίμων και το σύνθημα «δεν πρέπει να πετάμε τρόφιμα». Κάποιοι αναφέρουν ότι θα πρέπει πολύ αυστηρά να ακολουθούμε «με κλειστά μάτια» την ημερομηνία λήξης, που αναφέρεται πάνω στη συσκευασία. Είναι όμως αλήθεια;
Ο πλέον ειδικός για την ενημέρωσή μας είναι ο κ. Γιάννης Τσάκνης, Καθηγητής στην Ποιότητα και Ασφάλεια Τροφίμων, στο Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων, στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής.
Έτσι ζητήσαμε να μας διευκρινίσει τις ιδιαιτερότητες κάποιων ομάδων τροφίμων σχετικά με το χρόνο συντήρησής τους, αλλά και να μας εξηγήσει τις ενδείξεις πάνω στις συσκευασίες τροφίμων.
Στα τρόφιμα θα βρούμε δύο διατυπώσεις σχετικά με την ημερομηνία λήξης τους:
Tί σημαίνει η ένδειξη « Κατανάλωση κατά προτίμηση πριν από…»;
Η ένδειξη αναφέρεται στην ποιότητα και δείχνει την ημερομηνία, μέχρι την οποία τα τρόφιμα διατηρούν όλα τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους. Αυτό σημαίνει ότι τα τρόφιμα αυτά μπορούν να καταναλωθούν με ασφάλεια και μετά το πέρας της ημερομηνίας λήξεως, υπό τον όρο όμως ότι έχουν τηρηθεί οι οδηγίες αποθήκευσης, που αναγράφονται στην ετικέτα και δεν έχει αλλοιωθεί η συσκευασία τους.
Όμως, υπάρχει πιθανότητα το τρόφιμο να έχει αρχίσει να χάνει τη γεύση και την υφή του.
Η ένδειξη «Κατανάλωση μέχρι …» σημαίνει κάτι διαφορετικό;
H συγκεκριμένη ένδειξη αφορά στην ασφάλειά τους και αναφέρεται σε τρόφιμα, που διατηρούνται σε ψύξη ή σε κατάψυξη, είναι αποξηραμένα ή σε κονσέρβα και η κατανάλωσή τους σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ασφάλειας (EFSA) πρέπει να γίνεται μέχρι την ημερομηνία λήξης. Πέραν αυτής της ημερομηνίας μπορεί να προκληθούν τροφικές δηλητηριάσεις.
Όμως με την άμεση τοποθέτηση του προϊόντος στο ψυγείο αμέσως μετά την αγορά του, μπορεί να παραταθεί ο χρόνος ζωής τους.
Θα μπορούσαμε να κατατάξουμε τα τρόφιμα με βάση την επικινδυνότητά τους για την ανθρώπινη υγεία, σε κάποιες κατηγορίες όπως τρόφιμα υψηλού κινδύνου κλπ.;
Nαι, θα έκανα τον εξής διαχωρισμό στα τρόφιμα. Η πρώτη κατηγορία θα ήταν τρόφιμα που αλλοιώνονται εύκολα, άρα πρόκειται για τρόφιμα υψηλού κινδύνου, ακολουθούν τρόφιμα μεσαίου κινδύνου και τρόφιμα χαμηλού κινδύνου.
Στην κατηγορία Τρόφιμα υψηλού κινδύνου, ανήκουν τα περισσότερα τρόφιμα που καταναλώνουμε καθημερινά όπως το κρέας, τα ψάρια, τα αυγά κλπ. Αυτά τα τρόφιμα αλλοιώνονται πολύ γρήγορα, αν δεν χρησιμοποιήσουμε τις ενδεικνυόμενες μεθόδους συντήρησης.
Στην κατηγορία Τρόφιμα μεσαίου κινδύνου, ανήκουν τρόφιμα χαμηλότερης επικινδυνότητας όπως οι πατάτες, τα μήλα και όλα τα φρούτα, που μπορούν να μείνουν αναλλοίωτα για αρκετό χρονικό διάστημα, αν τηρηθεί η απαιτούμενη συντήρηση.
Στην κατηγορία Τρόφιμα χαμηλού κινδύνου, ανήκουν τα τρόφιμα όπως η ζάχαρη, τα ζυμαρικά, τα όσπρια, το αλεύρι κ.α. που συνήθως διατηρούνται για μεγάλα χρονικά διαστήματα, αν τηρηθούν οι όροι σωστής αποθήκευσης.
Θα θέλαμε να μάθουμε τον συνήθη χρόνο συντήρησης για τα τρόφιμα που καθημερινά καταναλώνουμε. Ας ξεκινήσουμε από τα σκληρά ή μαλακά τυριά, το κρέας, τα αλλαντικά
Τα σκληρά τυριά όπως η Γραβιέρα, το Κεφαλοτύρι, η Γκούντα, το Έμμενταλ, το Τσένταρ, η Παρμεζάνα συνήθως είναι ασφαλή ακόμα και αν έχουν λίγη μούχλα. Τότε κόβουμε το μουχλιασμένο κομμάτι και το πετάμε ενώ καταναλώνουμε το υπόλοιπο.
Τα μαλακά τυριά, όπως το ανθότυρο, το μανούρι, το κατίκι, η ξινομυζήθρα, το cottage είναι πιο ευαλλοίωτα σε σχέση με τα σκληρά. O λόγος είναι ότι προσβάλλονται ευκολότερα από τα βακτήρια όταν ανοιχτούν οι συσκευασίες τους. Έτσι πρέπει να καταναλώνονται μέσα σε μια εβδομάδα. Αν εμφανιστεί μούχλα τα πετάμε αμέσως.
Το γάλα μέχρι και 4 ημέρες από την ημερομηνία λήξης είναι ασφαλές, όμως το ξινισμένο γάλα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παρασκευή μπισκότων και κέικ ή muffins.
To γιαούρτι μπορεί να καταναλωθεί και μετά την ημερομηνία λήξης, εάν δεν έχει μουχλιάσει.
Το κοτόπουλο, όταν είναι ωμό διατηρείται στο ψυγείο για μια ημέρα, ενώ το μαγειρεμένο μέχρι και 5 ημέρες. Αν όμως εμφανίσει άσχημη μυρωδιά ή λασπώδη υφή δεν το καταναλώνουμε.
Το φρέσκο κρέας μπορεί να παραμείνει στο ψυγείο για μία ημέρα, το μαγειρεμένο γύρω στις 6 ημέρες, όμως όταν μυρίσει ή κολλάει δεν το καταναλώνουμε.
Τα αυγά σε θερμοκρασία περιβάλλοντος, δηλαδή εκτός ψυγείου μέχρι 20-25οC. Διατηρούνται μέχρι 28 ημέρες, ενώ στο ψυγείο πολύ περισσότερο.
To ελαιόλαδο, αν είναι σωστά αποθηκευμένο σε σκοτεινό και δροσερό μέρος είναι ασφαλές για περισσότερο από 1 χρόνο. Με την πάροδο όμως του χρόνου θα ανέβει μερικά δέκατα η οξύτητά του, αλλά δεν κινδυνεύουμε.
Οι συσκευασμένοι χυμοί μπορεί να διατηρηθούν στο ψυγείο μέχρι και μια εβδομάδα από την ημέρα που ανοίχτηκαν.
Το ψωμί δεν το τρώμε όταν εμφανιστεί μούχλα. Στην κατάψυξη όμως αν το κόψετε σε κομμάτια και το βάλετε σε σακουλάκια συντηρείται για μεγάλο διάστημα
Το μπέικον θεωρείται ασφαλές για περίπου 7 ημέρες από το άνοιγμα της συσκευασία.
Το σαλάμι αέρος ή άλλα σκληρά σαλάμια διατηρούνται αρκετό διάστημα στο ψυγείο. Αν όμως εμφανιστεί μούχλα, κόβουμε το συγκεκριμένο κομμάτι και το πετάμε.
Αυτές είναι κάποιες χρήσιμες πληροφορίες για τη διάρκεια συντήρησης των τροφίμων κατά κατηγορίες και κατά πόσον είναι ασφαλή λίγες ημέρες μετά τη λήξη που αναγράφεται στη συσκευασία τους.
Από τη δημοσιογράφο Σίσσυ Νίκα
