Σίσσυ Νίκα Δημοσιογράφος
H αλήθεια είναι κάθε έξοδος των εφήβων συνδυάζεται οπωσδήποτε με φαγητό σε γνωστές αλυσίδες fast foods. Eίναι φθηνό, νόστιμο, γρήγορο, το περιβάλλον ευχάριστο και τα δωράκια που δίνονται και οι τεχνικές προώθησης σίγουρα δελεάζουν. Όμως τα προσφερόμενα junk foods επιβαρύνουν την υγεία και είναι μια από τις αιτίες της παιδικής παχυσαρκίας, που η χώρα μας πρωτοπορεί…
Ζητήσαμε από τον κ. Γιάννη Τσάκνη, Καθηγητή στην Ποιότητα και Ασφάλεια Τροφίμων, στο Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής να καταθέσει τις απόψεις του σχετικά με το φαγητό τύπου fast foods.
Ποια είναι η γνώμη σας κύριε Καθηγητά για το έτοιμο φαγητό, fast food;
«Τα έτοιμα φαγητά από fast foods, έχουν μικρή θρεπτική αξία και όσοι τα καταναλώνουν συχνά, βλάπτουν τον οργανισμό τους και τον στερούν από ουσιώδους σημασίας θρεπτικές ουσίες.
Για να είναι γευστικό το έτοιμο φαγητό, συνήθως προστίθεται αρκετό αλάτι και λιπαρά που σε πολλές περιπτώσεις είναι κορεσμένα.
Είναι όμως γνωστό, ότι η υψηλή κατανάλωση αλατιού μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα υγείας, όπως υπέρταση, ενώ έχει σχετιστεί και με διάφορες μορφές καρκίνου, όπως ο καρκίνος του παχέως εντέρου.
Διάφορες μελέτες συσχέτισαν τα κορεσμένα λιπαρά οξέα με καρδιαγγειακά νοσήματα, ενώ η συχνή κατανάλωσή τους μπορεί να αυξήσει την ολική και την κακή (LDL) χοληστερόλη.
Κορεσμένα λιπαρά οξέα περιέχουν τα ζωικά λίπη, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το λίπος του κρέατος, η κρέμα γάλακτος, το βούτυρο και ορισμένες φυτικές τροφές, όπως η ντομάτα και η καρύδα.
Οι Αμερικανικές οδηγίες για την μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών ασθενειών – AHA/ACC Guideline on Lifestyle Management to Reduce Cardiovascular Risk – συνιστούν μείωση των θερμίδων που προσλαμβάνονται από τα κορεσμένα λιπαρά στο 5 – 6% των συνολικών ημερήσιων θερμίδων, αν πρέπει να μειωθεί η LDL Χοληστερίνη, και μηδενισμό των θερμίδων από τα trans (τρανς) λιπαρά, τα οποία έχουν κατηγορηθεί για τοξικότητα».
Tί ακριβώς είναι τα trans λιπαρά θα θέλατε να μας πείτε περισσότερα;
«Τα trans λιπαρά δημιουργούνται κατά τη θερμική επεξεργασία των λιπαρών υλών, όπως το τηγάνισμα και κατά την υδρογόνωση των φυτικών λαδιών προκειμένου να στερεοποιηθούν όπως οι μαργαρίνες και τα μαγειρικά λίπη.
Έτσι μπορούν να βρεθούν σε έτοιμα προτηγανισμένα συσκευασμένα τρόφιμα, συσκευασμένα σνακ όπως μπισκότα, έτοιμα κέικ, γκοφρέτες, έτοιμες σάλτσες, τηγανιτά τρόφιμα καθώς και στις μαργαρίνες και τα μαγειρικά λίπη που παρασκευάζονται με υδρογόνωση. Έρευνες έδειξαν ότι τα trans λιπαρά οξέα προκαλούν αύξηση της ολικής και της «κακής» χοληστερόλης (LDL), αλλά και μείωση της «καλής» (HDL). Επιπρόσθετα ενοχοποιούνται, για προβλήματα που αφορούν την καρδιά, τα αγγεία και την αρτηριοσκλήρυνση. Το ιδανικό θα ήταν να έχουμε μηδενική πρόσληψη trans λιπαρών οξέων, αλλά αυτό δεν είναι εφικτό».
Σε ό,τι αφορά τις θερμίδες υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ των fast food και του σπιτικού φαγητού;
«Τα περισσότερα γεύματα fast food με χάμπουργκερ, τηγανητές πατάτες, πίτσα, τηγανητό κοτόπουλο και γενικά τα τηγανητά τρόφιμα, περιέχουν σχεδόν διπλάσιες θερμίδες από ένα σπιτικό φαγητό, με αποτέλεσμα οι καταναλωτές να γίνονται παχύσαρκοι. Aπό έρευνες που έχουν γίνει τα μεγαλύτερα ποσοστά παχυσαρκίας παρατηρούνται στο Μεξικό, γιατί περισσότερο από το 20% των θερμίδων λαμβάνεται από έτοιμο φαγητό ενώ παράλληλα καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες γλυκών και αναψυκτικών».
Υπάρχουν κάποιες επιστημονικές μελέτες που στοχοποιούν τα fast foods και για άλλες επιπτώσεις στον οργανισμό μας;
«Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nutrition Hospilaria τα junk foods επηρεάζουν και το έντερο, γιατί αφαιρούν ωφέλιμα βακτήρια και μπορεί να προκαλέσουν γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
Άλλες μελέτες συνέδεσαν τα junk foods με κόπωση, διαταραχές των νεφρών, ηπατικές βλάβες, αυξημένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2 και αναπνευστικές παθήσεις.
Πρόσφατη μελέτη που έγινε από την Παιδίατρο στο UW Medicine, Dr. Sheela Sathyanarayana και ερευνήτρια στο Παιδικό Ερευνητικό Ινστιτούτο του Σιάτλ και την ομάδα της, έδειξε ότι οι φθαλικές ενώσεις, δηλαδή οι χημικές ουσίες που βρίσκονται στα πλαστικά, μπορούν να διαρρεύσουν από τα περιτυλίγματα των τροφίμων και ακόμη και από τα πλαστικά γάντια και να εισέλθουν στο τρόφιμο. Επίσης, μπορεί να διαπεράσουν τον πλακούντα της εγκύου και να βλάψουν το έμβρυο.
Ποια είναι η δική σας σύσταση κύριε καθηγητά;
Eπιλέγουμε και τρώμε με μέτρο σαν fast food το παραδοσιακό μας σουβλάκι με κρέας, κυρίως κοτόπουλο, με πίτα ψημένη χωρίς λάδι, που περιέχει ντομάτα, κρεμμύδι και τζατζίκι, που είναι σίγουρα περισσότερο υγιεινό από ένα χάμπουργκερ.
Ευχαριστούμε για την πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη.
