Σίσσυ Νίκα Δημοσιογράφος
Είναι γνωστό ότι στο σπίτι μας περνάμε τις μισές ώρες του 24ώρου και στη μετά covid εποχή, λόγω τηλεργασίας, κάποιοι παραμένουν στο σπίτι το μεγαλύτερο μέρος του 24ώρου.
Θα πρέπει λοιπόν να φροντίζουμε το περιβάλλον μας και ο αέρας του σπιτιού μας να είναι κατά το δυνατόν καθαρός, αερίζοντας καθημερινά και καθαρίζοντας όσο πιο συχνά μπορούμε.
Όμως η πραγματικότητα είναι πολύ πιο δύσκολη από ότι φανταζόμαστε, γιατί υπάρχουν «κρυφές» αιτίες και ρύποι που δεν μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε και μολύνουν σοβαρά το σπίτι και τον οργανισμό μας.
Επειδή οι αιτίες που μολύνουν το σπίτι μας είναι πολλοί και αποτελούν σημαντικό κεφάλαιο της βιωσιμότητας όχι μόνον του σπιτιού μας αλλά και του πλανήτη είναι το δεύτερο άρθρο που αφιερώνουμε μετά το άρθρο μας Bιωσιμότητα: Αιτίες που μολύνουν το σπίτι μας
Ποιές είναι οι «κρυφές» αιτίες που μολύνουν το σπίτι μας;
VOCs, πτητικές οργανικές ενώσεις
Τελευταία αρχίζουμε να αναζητούμε ποιες είναι οι πτητικές οργανικές ενώσεις που αποκαλύφθηκε ότι υπάρχουν σε καλλυντικά, είδη ατομικής υγιεινής και άλλα είδη της καθημερινότητάς μας και επιβαρύνουν τόσο πολύ την υγεία μας.
Τί είναι αυτές οι πτητικές οργανικές ενώσεις;
Eίναι συστατικά καυσίμων, πετρελαίου, υδραυλικών υγρών, διαλυτικών χρωμάτων και παραγόντων στεγνού καθαρισμού και εκπέμπονται σαν αέρια από ορισμένα στερεά ή υγρά. Κάποια από τα προϊόντα που χρησιμοποιούμε καθημερινά όπως έπιπλα από κόντρα πλακέ (ειδικά πριν από το 2010), συνθετικά χαλιά, μπογιές, κάποια προϊόντα εσωτερικού χώρου, κάποια αρώματα εσωτερικού χώρου, κάποια απολυμαντικά σπρέι κ.λπ.
Θα ασχοληθούμε ξεχωριστά με κάθε πτητική οργανική ένωση και τις επιπτώσεις της.
Βενζόλιο
Το πλέον επικίνδυνο από τις πτητικές ενώσεις είναι το βενζόλιο, που έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί αρνητικές επιδράσεις στον οργανισμό μας.
Αν η έκθεση σε βενζόλιο είναι υψηλή μπορεί να προκληθεί μέχρι καταστολή του κεντρικού νευρικού και αναπνευστικού συστήματος.
Η ήπια έκθεση σε βενζόλιο μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους, ζάλη, αϋπνία, ναυτία, ακόμα και διαταραχές στην ομιλία.
Τριχλωροαιθυλένιο
Ο Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC) μετά από ευρύτατες έρευνες το 2012 κατέταξε ότι το τριχλωροαιθυλένιο είναι αποδεδειγμένα καρκινογόνο για τον άνθρωπο.
Το τριχλωροαιθυλένιο υπάρχει σε καθαριστικά χαλιών, προϊόντα καθαρισμού, καθαριστικά για αφαίρεση λεκέδων, μελάνι εκτύπωσης, μπογιές, κόλλες, καθαριστικά χρωμάτων.
Φορμαλδευγή
Είναι γνωστή για τις ερεθιστικές της επιδράσεις στον οργανισμό μας και βρίσκεται συνήθως σε εσωτερικούς χώρους, σε προϊόντα δομικών κατασκευών, έπιπλα, απορρυπαντικά.
Επίσης εκπέμπεται φυσικά και σε οποιοδήποτε φαινόμενο καύσης και κατά το μαγείρεμα των τροφίμων.
Πώς αντιμετωπίζεται η κατάσταση;
Η ετικέτα VOC είναι υποχρεωτική για όλα τα προϊόντα που πωλούνται στη E.E. Έτσι αναγράφεται στην ετικέτα σε κλίμακες το επίπεδο των εκπομπών πτητικών οργανικών ενώσεων από A+ , πού είναι οι πολύ χαμηλές εκπομπές μέχρι C που προσδιορίζει τις υψηλές εκπομπές.
Εννοείται ότι επιλέγουμε την ετικέτα Α+, αν δεν μπορούμε να τις αποφύγουμε.
Ορυκτές ίνες
Η σκόνη περιέχει διάφορα σωματιδίων και κάποια μπορούμε να τα εισπνέουμε. Οι ίνες είναι σωματίδια που εκπέμπονται από ορισμένα υλικά όπως ο αμίαντος, ο υαλοβάμβακας, διάφορα πετρώματα, η κυτταρίνη, κάποια φυτά.
Επίσης ο καθαρισμός του σπιτιού, με ηλεκτρική σκούπα κυρίως εκπέμπει σημαντικές ποσότητες σωματιδίων και ινών που αιωρούνται στο περιβάλλον.
Μεταξύ των ορυκτών ινών, ο αμίαντος είναι καρκινογόνος και αυτός είναι και ο λόγος που έχει αποσυρθεί ευτυχώς από την αγορά.
Ο υαλοβάμβακας και ο πετροβάμβακας που χρησιμοποιούνται για μόνωση εκπέμπουν επίσης πολύ ερεθιστικές ίνες, αλλά ανήκουν στην κατηγορία των «μη ταξινομημένων ως προς την καρκινογένειά του για τον άνθρωπο».
Η συνεχής έκθεση μας σε υλικά αυτού του είδους μπορεί να προκαλέσει πνευμονική ίνωση, που οδηγεί στην αναπνευστική ανεπάρκεια.
Πώς αντιμετωπίζουμε την κατάσταση;
Εάν το σπίτι σας είναι μονωμένο με υαλοβάμβακα ή πετροβάμβακα, θα πρέπει να βεβαιωθείτε ότι δεν έρχεστε σε επαφή, αλλά παραμένουν σε κλειστά χωρίσματα.
Μονοξείδιο του άνθρακα
Όλες οι συσκευές που λειτουργούν με αέριο, ξύλο, άνθρακα, μαζούτ ή αιθανόλη μπορεί να απελευθερώσουν μονοξείδιο του άνθρακα εάν η καύση είναι κακή ή εάν τα συστήματα εξαερισμού είναι ελαττωματικά.
Αυτό το άχρωμο και άοσμο αέριο μπορεί στη συνέχεια να συσσωρευτεί, προκαλώντας ζάλη, πονοκεφάλους, ναυτία, υπνηλία, θολή όραση κ.λπ.
Κάθε χρόνο αναφέρονται δηλητηριάσεις από μονοξείδιο του άνθρακα, αλλά και θάνατοι.
Πώς αντιμετωπίζουμε την κατάσταση;
- Θα πρέπει να ακολουθούμε τις οδηγίες χρήσης που υποδεικνύονται για την συγκεκριμένη συσκευή.
- Να ελέγχουμε τακτικά τις συσκευές μας από έναν επαγγελματία και να καθαρίζονται οι καμινάδες και οι αγωγοί καπνού.
- Θα πρέπει να αερίζουμε το σπίτι μας τακτικά και προσοχή να μην φράζονται οι αεραγωγοί.
- Δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούμε συνεχώς φορητές συσκευές θέρμανσης.
Δισφαινόλη Α και φθαλικές ενώσεις
Η δισφαινόλη Α και οι φθαλικές ενώσεις χρησιμοποιούνται ευρέως σαν πλαστικοποιητές και σήμερα ορίζονται ως ενδοκρινικοί διαταράκτες.
Αυτό σημαίνει ότι είναι ικανά να παρεμβαίνουν στη λειτουργία του ορμονικού συστήματος.
Τα τελευταία 10 χρόνια, οι τοξικές ιδιότητες αρκετών φθαλικών ενώσεων έχουν επισημανθεί και ορισμένες έχουν ταξινομηθεί ως καρκινογόνες, μεταλλαξιογόνες ή τοξικές για την αναπαραγωγή ουσίες από τον ECHA.
Πώς αντιμετωπίζουμε την κατάσταση;
- Αποφεύγουμε τα πλαστικά όσο το δυνατόν περισσότερο
- Αποφεύγουμε το PVC (πολυβινυλοχλωρίδιο), το PS (πολυστυρένιο) και το PC (πολυανθρακικό).
- Αποφεύγουμε την τοποθέτηση πλαστικού στο φούρνο μικροκυμάτων, αφού η θέρμανση αυξάνει το επίπεδο των χημικών ουσιών που μεταναστεύουν στα τρόφιμα και τα ποτά.
- Διατηρούμε πάντα απόσταση τουλάχιστον 1 μέτρου από τον φούρνο μικροκυμάτων, τις επαγωγικές εστίες και την ηλεκτρική καφετιέρα.
Ραδόνιο
Το ραδόνιο είναι ένα φυσικό ραδιενεργό αέριο που μπορεί να βρεθεί σε ένα κτίριο που δεν αερίζεται καλά. Είναι ένα αναγνωρισμένο πνευμονικό καρκινογόνο που έχει αποδειχθεί στον άνθρωπο από το IARC από το 1988.
Ευθύνεται για περίπου το 9% των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα και περίπου το 2% όλων των θανάτων που αποδίδονται στον καρκίνο στην Ευρώπη, σύμφωνα με το inVS, το Ινστιτούτο Παρακολούθησης της Υγείας.
Κάθε χρόνο, σημειώνονται θάνατοι από καρκίνο του πνεύμονα που σχετίζονται με την οικιακή έκθεση σε ραδόνιο.
Πώς αντιμετωπίζουμε την κατάσταση;
- Θα πρέπει να βεβαιωθούμε ότι τα δωμάτιά μας αερίζονται καλά, όπως και το υπόγειο αν διαθέτουμε.
- Θα πρέπει να σφραγίσουμε τα ανοίγματα που βρίσκονται σε επαφή με το έδαφος.
Φροντίζουμε λοιπόν να αερίζουμε καθημερινά το σπίτι μας, καθαρίζουμε συχνά και το κυριότερο προσέχουμε τι αναγράφεται στις ετικέτες των προϊόντων που αγοράζουμε.
Ενημερωνόμαστε και προσέχουμε για να έχουμε…
