Το άγχος είναι μια από τις ψυχολογικές επιβαρύνσεις της εποχής μας … Τείνει να γίνει η ασθένεια του σύγχρονου ανθρώπου που τα πλοκάμια της, τυλίγουν όλες τις ηλικίες από την παιδική και την εφηβική, μέχρι τη μέση, τα ενεργά άτομα αλλά και την τρίτη ηλικία.
Βέβαια για να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα υπάρχει το αρνητικό άγχος, που μας επιβαρύνει και μας αρρωσταίνει, αλλά αντίστοιχα υπάρχει και το δημιουργικό άγχος, που μας κρατά σε εγρήγορση και μας προτρέπει για την εκπλήρωση των στόχων μας. Αν οι στόχοι επιτευχθούν τότε νοιώθουμε πλήρεις.
Πώς όμως μπορούμε να διαφοροποιήσουμε και να νικήσουμε το καθημερινό αρνητικό άγχος, που μόνον προβλήματα δημιουργεί;
Σήμερα, περίπου δύο στους τρεις εργαζόμενους επηρεάζονται από το άγχος, αρρωσταίνουν και έχουν ψυχολογικά προβλήματα. Μάλιστα αυτό υπολογίζεται σε δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο, που επιβαρύνουν την Κοινωνική ασφάλιση της Ευρώπης και της Αμερικής.
Βέβαια οι αστάθμητοι παράγοντες της εποχής, η πανδημία, η ανεργία έχουν βαθιά λαβώσει την ηρεμία μας, την υγεία μας, κυρίως την ψυχική μας σφαίρα. Όμως πρέπει να προσπαθήσουμε όσο μπορούμε να βρούμε δικλείδες ασφαλείας, αν θέλουμε να επιβιώσουμε. Το οφείλουμε στον εαυτό μας. Πρέπει να διώξουμε την ανησυχία και να γεμίσουμε τη ζωή μας ελπίδα, γιατί επί της ουσίας, λίγα πράγματα περνάνε από το χέρι μας… Θα σταθώ στις γραφές του αγαπημένου μου συγγραφέα Νίκου Καζαντζάκη «Η καρδιά του ανθρώπου είναι ένα κουβάρι κάμπιες- φύσηξε Χριστέ μου, να γίνουν πεταλούδες …».Τα προβλήματα είναι πολλά δεν αμφισβητούνται, αλλά έχοντας ελπίδα μπορούμε να αναπνέουμε, να κάνουμε αισιόδοξες σκέψεις. Αρκεί να αναλογιστούμε πόσο πόνο και αγωνία μας έχουν προκαλέσει αυτά που φοβόμαστε, ότι θα μας συμβούν και τελικά δεν συνέβησαν ποτέ…
Άλλωστε έγκριτες πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι η πηγή άγχους και αναστάτωσης του ψυχισμού μας βρίσκεται στην ανησυχία μας για το μέλλον. Δεν ζούμε το παρόν… είμαστε εντελώς περαστικοί και ίσως θεατές, θα μπορούσα να πω, ενώ το άγχος κορυφώνεται στο μέλλον. «Το σίγουρο είναι ότι δεν μπορούμε να αλλάξουμε το παρελθόν, αλλά μπορούμε θαυμάσια να καταστρέψουμε το παρόν, με το να αγχωνόμαστε συνεχώς για το μέλλον μας…» έλεγε ο Γούντυ Άλεν και τελικά πόσο δίκιο είχε. Αν μπορούμε να κρατήσουμε το μέλλον έξω από τις σκέψεις μας, τότε το βάρος του άγχους στην καρδιά μας σίγουρα θα ελαφρύνει…
Επίσης το σίγουρο είναι ότι όταν συνεχώς κριτικάρουμε τον εαυτό μας για πράξεις που δεν έκανε ή που δεν πρόβλεψε στο παρελθόν και ζούμε με αυτές τις αρνητικές σκέψεις, το σίγουρο είναι ότι θα πάθουμε κατάθλιψη.
Δεν υπάρχει μεγαλύτερη βλακεία τελικά από το να τα παίρνεις όλα κατάκαρδα, «όλα μέσα σου» όπως έλεγα οι γιαγιάδες μας. Πρέπει να βρεις οπωσδήποτε διεξόδους.
Πρώτο βήμα είναι να βρούμε τη δική μας πηγή άγχους.
Μόλις εντοπιστεί η πηγή, θα είναι ευκολότερο να αντιμετωπιστεί το αίτιο που μας προκαλεί το άγχος. Έτσι μπορούμε να αξιολογήσουμε τις συνέπειες που έχει στην καθημερινή μας ζωή.
Είναι σημαντικό να βρούμε αν το άγχος προκαλείται από την επαγγελματική, την προσωπική μας ζωή ή από κάποιον άλλο παράγοντα, που πρέπει να αξιολογηθεί.
Σε μεγάλο ποσοστό η εργασία αναφέρεται σαν κύρια πηγή άγχους. Η πίεση του χρόνου, η ανασφάλεια και η υπερφόρτωση του οργανισμού προκαλούν ανισορροπία. Ο οργανισμός μας δεν διαθέτει τόσες δυνάμεις για να ανταπεξέλθει συνεχώς σε τόσο γρήγορους ρυθμούς που απαιτούνται. Έτσι μπορεί να εμφανιστούν μυοσκελετικές διαταραχές, καρδιαγγειακά νοσήματα, προβλήματα στο πεπτικό και κατάθλιψη.
Πώς θα διαχειριστούμε το άγχος;
Η εξάλειψη του άγχους από τη ζωή μας είναι αδύνατη, αλλά είναι δυνατόν να μάθουμε να ζούμε με αυτό. Δεν υπάρχει ένας ενιαίος τρόπος διαχείρισης του άγχους, καθώς διαφοροποιούνται οι ατομικές και προσωπικές καταστάσεις. Mην ξεχνάτε ότι τα συστατικά της καλής υγείας και της μακροζωίας είναι καλή διάθεση, καθαρός αέρας, αποδράσεις στη φύση, εργασία που μας ικανοποιεί κατά το δυνατόν, ισορροπημένη διατροφή, επαρκής ύπνος και οι φίλοι μας, γιατί μια ανησυχία που μοιράζεται μειώνεται…
Επίσης η συμμετοχή σε ομαδικά παιχνίδια και ίσως η συμμετοχή σε κάποια αθλητική δραστηριότητα και κάποιο χόμπι μας βοηθά να διαχειριστούμε το άγχος μας. Η καλή διάθεση απελευθερώνει ενδορφίνες, τις ορμόνες ευεξίας και έτσι το άγχος κάνει φτερά …
Οι θετικές σκέψεις μας βοηθούν όπως επίσης η μουσική, τα χρώματα, τα αρώματα καθώς επίσης το περιβάλλον μας και η αρμονία, που εμείς δημιουργούμε με ανθρώπους μη τοξικούς γύρω μας.
Όταν ρώτησαν έναν υπεραιωνόβιο στον Καύκασο τι είναι αυτό που του στέρησε τη χαρά της ζωής απάντησε « τα πράγματα που δεν συνέβησαν ποτέ..»
Το δημιουργικό άγχος
Αν τώρα το άγχος σας είναι δημιουργικό και τονώνει τα κίνητρά σας, τότε θα σας επιτρέψει να δώσετε το μέγιστο των δυνατοτήτων σας. Η ώθηση αυτή είναι δημιουργική γιατί η δυναμικότητα και η σκέψη σας διοχετεύεται αποκλειστικά στην επίτευξη του στόχου, που θα σας γεμίσει αισιοδοξία και χαρά.
Βέβαια το δημιουργικό άγχος είναι προσωρινό και λόγω της υπερπροσπάθειας εξαντλητικό, οπότε να ξέρετε ότι μετά την ολοκλήρωση «των πεπραγμένων», θα έχετε ανάγκη ανάπαυλας για ανασυγκρότηση, γιατί σίγουρα θα προσπεράσατε κάποια πράγματα από την καθημερινότητά σας.
Το δημιουργικό άγχος δεν είναι τόσο συχνό, αλλά το βιώνω έντονα κάθε φορά που ξεκινάω μια σοβαρή μελέτη, τη συγγραφή κάποιου βιβλίου, την διοργάνωση κάποιου σημαντικού συνεδρίου…
Όμως το ψυχοφθόρο άγχος, που είναι καταστροφικό δημιουργείται συνήθως όταν είσαι εδώ … αλλά θα ήθελες να είσαι εκεί… αυτό σε τρώει…
Από τη δημοσιογράφο Σίσσυ Νίκα
