Σίσσυ Νίκα Δημοσιογράφος
Η άνοιξη είναι φθάνει γοργά … αν και χειμώνα δεν είδαμε … αλλά η ψυχολογία μας αρχίζει να ανεβαίνει. Πρέπει όμως να μάθουμε να αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες του οργανισμού μας, αλλά και της ψυχολογικής μας κατάστασης. Γιατί όταν το σώμα υποφέρει τότε μας ειδοποιεί με πόνο, πυρετό, κακουχία οπότε ανατρέχουμε στο γιατρό για θεραπεία.
Η αναγνώριση όμως των σημείων μια φθίνουσας ψυχικής υγείας ή μιας επιβάρυνσης της ψυχολογίας, δεν δίνει εύκολα σημάδια ή κάποιες φορές τα αγνοούμε… και η κατάσταση περιπλέκεται.
Σε πρόσφατη έκθεση που δημοσιεύτηκε το 2022, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει την επιβάρυνσης της ψυχικής υγείας του παγκόσμιου πληθυσμού και αποκαλύπτει ότι περίπου ένας στους οκτώ ανθρώπους πάσχει από ψυχικές διαταραχές.
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η ψυχική υγεία ορίζεται σαν « μια κατάσταση ευημερίας, που δίνει τη δυνατότητα σε όλους να συνειδητοποιήσουν τις δυνατότητές τους, για να αντιμετωπίσουν τις συνήθεις δυσκολίες της ζωής, να εργαστούν με επιτυχία και παραγωγικά και να μπορούν να συνεισφέρουν στην κοινότητα»…
Όμως μετά τη παγκόσμια δοκιμασία του covid, αλλά και σημαντικά θλιβερά γεγονότα όπως πόλεμοι, δυστυχήματα, φυσικές καταστροφές ενοχοποιούνται για την εμφάνιση ψυχικών διαταραχών, που χρειάζονται προσοχή.
Μάλιστα επειδή είμαστε όλοι εγκλωβισμένοι σε μια καθημερινότητα που τρέχει με γρήγορους ρυθμούς, είναι πιθανό να παραμελήσουμε την κατάσταση της ψυχικής μας υγείας, ιδιαίτερα τα πρώτα σημάδια που η ψυχολογία μας «πέφτει»…
Ποιες είναι οι συμπεριφορές και τα σημάδια που πρέπει να σημάνουν alert;
Απώλεια αυτοπεποίθησης
H αυτοπεποίθηση είναι σημάδι ανθρώπου δυνατού με ισορροπημένη ψυχολογία και σκέψη.
Η απώλεια της αυτοπεποίθησης είναι ένα από τα σημαντικά σημάδια κατάθλιψης. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να αμφιβάλλετε για τις ικανότητές σας, να υποτιμάτε συνεχώς τον εαυτό σας και τις δυνατότητές σας και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να θέλετε να «κλείνεστε» στον εαυτό σας και να αρχίσετε να απομακρύνεστε από το φιλικό και συγγενικό σας περιβάλλον.
Παράλληλα αρχίζετε να μην έχετε εμπιστοσύνη και στους γύρω σας και αυτό δημιουργεί ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα.
Όπως δεν έχετε εμπιστοσύνη στον εαυτό σας, παράλληλα κλονίζεται η εμπιστοσύνη και στους άλλους.
Έτσι ξεκινά ένας φαύλος κύκλος γιατί συνήθως με τις πράξεις σας, ακόμα και υποσυνείδητα δείχνετε ότι δεν εμπιστεύεστε τον σύντροφό σας, τους φίλους, τους συναδέλφους, την οικογένειά σας και αυτή η συμπεριφορά έχει επιπτώσεις.
Η σταδιακή απομόνωση είναι πλέον μονόδρομος αφού θέλετε να μένετε μόνος/η για να αποφεύγετε όσο το δυνατόν περισσότερο τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις.
Μεταβαλλόμενη διάθεση
Αν ξαφνικά αρχίζετε να παρουσιάζετε μια μεταβαλλόμενη διάθεση, αντιδράτε νευρικά, εκνευρίζεστε εύκολα, είστε φοβερά ανυπόμονοι, έχετε πολύ άγχος, αλλά και αλλαγές στη διάθεση μέσα στο 24ωρο, τότε θα πρέπει αυτά τα σημάδια να τα λάβετε σοβαρά υπόψη σας.
Είναι σημάδια επιδείνωσης της ψυχολογίας σας και πλέον φαίνεται καθαρά ότι παλεύετε να ελέγξετε τα συναισθήματά σας.
Αν η κατάσταση επιδεινώνεται τότε αρχίζετε να αντιδράτε με ασυνήθιστες εκρήξεις θυμού, κάποιες φορές φθάνετε και στη βία, είτε λεκτική, είτε σωματική, οπότε είναι καθοριστικά τα σημάδια ότι η κατάσταση ψυχικής υγείας αρχίζει να δυσκολεύει. Πλέον υπάρχει δυσκολία στη διαχείριση όχι μόνον του εαυτού σας, αλλά με αυτές τις συμπεριφορές εμποδίζετε και η επικοινωνία με τους άλλους.
Έτσι η καθημερινότητά σας, γίνεται όλο και πιο δύσκολη.
Θα πρέπει μόλις διαπιστώσετε αυτά τα συμπτώματα και συμπεριφορές στον εαυτό σας ή σε κάποιον δικό σας άνθρωπο να συστήσετε να επισκεφθεί έναν ειδικό. Δεν είναι πάντα εύκολο να το παραδεχθούμε χρειάζεται προσπάθεια.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αν θεραπεία ξεκινήσει από το πρώτο στάδιο είναι πάντα πιο εύκολη.
Διακυμάνσεις βάρους
Αν έχετε παρατηρήσει σημαντικές αλλαγές στη σχέση σας με το φαγητό, τότε αθροιστικά είναι ένα ακόμα σημαντικό σημάδι.
Η αλήθεια είναι ότι κάποιοι άνθρωποι βρίσκουν καταφύγιο στο φαγητό, ενώ άλλοι αν είναι πεσμένοι ψυχολογικά δεν τρώνε καθόλου ή τρώνε ελάχιστο.
Επομένως, είναι σκόπιμο να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν εμφανίζονται διατροφικές διαταραχές, ακόμα κι αν αυτές φαίνονται ελάχιστες με την πρώτη ματιά.
Οι διακυμάνσεις βάρους θα πρέπει επίσης να σας προειδοποιούν.
Υπερκινητικότητα
Σε κάποιους ανθρώπους η κατάθλιψη εκφράζεται με έλλειψη κινήτρων, όμως σε άλλους ανθρώπους εκφράζεται με υπερκινητικότητα.
Ένα πράγμα είναι σίγουρο, ότι η επιδείνωση της ψυχικής υγείας συνδέεται συχνά με ενεργητικότητα πρωτόγνωρη.
Άλλα συμπτώματα είναι δυσκολία συγκέντρωσης και λήψης αποφάσεων, δυσκολία μνήμης ή έκφρασης ιδεών, μεγάλη παρορμητικότητα καθώς και «επιθέσεις» αγάπης ή φιλίας…
Θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί σε αυτές τις αλλαγές συμπεριφοράς που φανερώνουν βαθύ άγχος.
Διαταραχή ύπνου
Η κακή ψυχική υγεία συχνά εκδηλώνεται με έλλειψη ενδιαφέροντος στην επαγγελματική και την επαγγελματική ζωή.
Έτσι επηρεάζονται οι οικογενειακές, φιλικές και κοινωνικές σχέσεις, όπως επίσης και η καθημερινότητά σας, αφού δεν είναι δυνατόν να ολοκληρωθούν ακόμα και μικρές εργασίες.
Είναι σύνηθες η κατάθλιψη να συνοδεύεται και από υπερβολική κόπωση καθώς και διαταραχές ύπνου.
Η έλλειψη ύπνου και οι συνεχείς αϋπνίες έχουν τρομερές συνέπειες, όπως άγχος, έλλειψη συγκέντρωσης, εναλλαγές της διάθεσης, ημικρανίες και μακροπρόθεσμα γνωστικές δυσλειτουργίες, ενώ υπάρχει κίνδυνος και αυξημένη συχνότητα εμφράγματος ή εγκεφαλικού.
Ο ποιοτικός ύπνος είναι, ακριβώς όπως η υγιεινή διατροφή και η αθλητική δραστηριότητα, η βάση της καλής υγείας.
Καταλήγοντας, θα πρέπει να κινητοποιηθούμε και να απευθυνθούμε σε ειδικό ψυχικής υγείας, που για κάποιους ακόμα αποτελεί ταμπού, όταν παρουσιάσουμε εμείς ή άνθρωπος του περιβάλλοντός μας μια ασυνήθη συμπεριφορά, αδιαφορία, μεταβαλλόμενη διάθεση, υπερκινητικότητα, διαταραχές διατροφικές ή διαταραχές ύπνου, έλλειψη αυτοπεποίθησης και ενδιαφέροντος.
